Tytuł: Agat - zdjęcie okazu Autorzy: Paweł Filipiak Współtwórcy: Rafał Tyszka (Inna) Partner: Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Opis: Opis okazu: okaz pochodzi z tufów riolitowych w okolicy miejscowości Nowy Kościół. W wyniku procesów hydrotermalnych w obrębie tych skał zaczęła się przemieszczać rozpuszczona w roztworze krzemionka. Koncentryczne pasy w tego typu okazach powstają w wyniku cyklicznego wytrącania się krzemionki na ściankach druz (wolnych przestrzeni) wewnątrz skały. Zabarwienie okazu związane jest z domieszkami hematytu. Jak rozpoznać? Jest to barwna, warstewkowa odmiana chalcedonu (patrz: chalcedon), zazwyczaj w formie koncentrycznych warstewek. Warstewki takie narastają z żelu krzemionkowego wewnątrz pustych przestrzeni, poczynając od zewnątrz do wewnątrz. Warstwowanie uwidacznia się przez zmienną wielkość mikrokryształów (włókienek) kwarcu w kolejnych warstewkach, a czasem również przez zawartość domieszek innych minerałów. W niektórych agatach warstwowanie jest zupełnie płaskie (jest to tzw. agat stratyfikowany) i jest ono ułożone płasko względem powierzchni ziemi w czasie krystalizacji, co można do pewnego stopnia wykorzystać do śledzenia zachodzących później zmian (np. deformacji skał), jeśli zauważymy taki agat w formie nienaruszonej w skale. Spotykane są również okazy agatu narastającego warstwowo na wcześniej wytworzonych kryształach czy dendrytach, co często tworzy bardzo malownicze formy. Czasem proces ten powtarza się cyklicznie tworząc naprzemienne warstewki kryształów i agatu. Jedne z najbardziej spektakularnych agatów to formy zawierające w środku pustą przestrzeń, w której wykrystalizowują inne minerały np. kwarc, kalcyt, czy zeolity. Co warto wiedzieć? Istnieje wiele odmian barwnych agatu, częste są też odmiany wielobarwne, jednak popularne jest zabarwianie sztuczne odmian występujących naturalnie w szarych odcieniach. Z tego względu przy zakupie agatu warto brać pod uwagę, że: -naturalny niebieski agat występuje raczej rzadko w przyrodzie i jest najczęściej jasno zabarwiony, -naturalny zielony agat jest bardzo rzadki w przyrodzie -naturalnie nie występuje w przyrodzie różowy (purpurowy lub magenta) agat. Z czym można pomylić: inne warstwowane minerały, ale odróżnia go dość wysoka twardość. Gdzie występuje? W wolnych przestrzeniach (szczeliny, druzy) w skalach wulkanicznych. Ze względu na swoją wysoką twardość może być spotykany w osadach rzecznych (np. po zerodowaniu skały w której się znajdował przez wodę) Minerały współwystępujące: zeolity, kalcyt, kwarc, hematyt Słowa kluczowe: "agat"@pl, "Kwarc"@pl, "Krzemiany"@pl, "Minerały"@pl Typ zasobu: zdjęcie Dyscyplina naukowa: dziedzina nauk o Ziemi / geologia (2011) Grupa docelowa: nauczyciele, studenci, uczniowie, ogół społeczeństwa Szkodliwe treści: Nie Zasięg geograficzny zasobu: "Nowy Kościół" Czas powstania: nieokreślony Miejsce powstania: Wrocław Model skanera lub aparatu fotograficznego: Nikon D810 Prawa/licencja: CC BY-SA 4.0 Deponujący: Marta Sabatowska Data udostępnienia: 26-10-2018 Link do zasobu (portal): https://zasobynauki.pl/zasoby/agat-zdjecie-okazu,21590/ Link do zasobu (repozytorium): https://id.e-science.pl/records/21590