ZGŁOŚ PROBLEMikona ozdobna

Pola oznaczone gwiazdką (*) są wymagane
*
*
*
*
captcha
Zapoznałem/am się i akceptuję regulamin oraz politykę prywatności *

ODSYŁACZE

Link do zasobu (skrót):

http://zasobynauki.pl/zasoby/1104

Link do zasobu (repozytorium):

https://id.e-science.pl/records/1104

Typ zasobu: zdjęcie

Czarna ziemia

Widok

Metadane zasobu

Tytuł Czarna ziemia
Osoby Autorzy: Cezary Kabała
Partner: Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Opis Czarne ziemie (CZ) są jednym z kluczowych typów w rzędzie gleb czarnoziemnych (Systematyka Gleb Polski wyd. 6, 2011).
Typowa budowa profilu: Ap-A-ACk-Cgg (gleba uprawna).
Jedną z dwóch najważniejszych cech czarnych ziem jest głęboki poziom próchniczny, o czarnej lub niemal czarnej barwie (w stanie wilgotnym) wynikającej z dużej zawartości dobrze zhumufikowanej materii organicznej, o dobrze wykształconej strukturze gruzełkowej lub subangularnej wynikającej z dużej aktywności biologicznej gleby, a także bardzo zasobny w zasadowe kationy wymienne i składniki pokarmowe dla roślin. Głębokość poziomu próchnicznego w czarnych ziemiach z reguły jest większa niż głębokość standardowej orki i osiąga 40-50 cm, niekiedy dochodząc do 70 cm i więcej. Poziom próchniczny czarnych ziem spełnia kryteria poziomu diagnostycznego mollic.
Drugą najistotniejszą i charakterystyczną cechą czarnych ziem, odróżniającą od czarnoziemów, jest podmokłość i silne oglejenie dolnej (a niekiedy i środkowej) części profilu.
Czarne ziemie mogą powstawać w różny sposób, na przykład poprzez (1) osuszenie i głębokie zaoranie osadów pojeziornych, bogatych w materię organiczna i węglany ("geneza bagienna"), (2) osuszenie i głębokie zaoranie płytkich torfów lub murszy w uregulowanych dolinach rzecznych ("geneza błotna"), (3) akumulację deluwiów próchnicznych w wilgotnych zagłębieniach lub u podnóży stoków w terenie falistym, (4) zwilgotnienie klimatu i podniesienie zwierciadła wód gruntowych w glebach ukształtowanych pierwotnie jako czarnoziemy.
Niezależnie od genezy, czarne ziemie wymagają częściowego odwodnienia (melioracji) dla zapewnienia właściwych warunków wodnych dla roślin uprawnych. Odpowiednio zmeliorowane czarne ziemie mogą osiągać produktywność właściwą nawet dla I lub II klasy bonitacyjnej.
Czarne ziemie zmeliorowane zbyt płytko lub z nieefektywnym systemem odwodnienia mogą być okresowo zbyt podmokłe dla wielu roślin uprawnych, co obniża ich produktywność i powoduje zaliczenie nawet do klas bonitacyjnych IVa-IVb.
Czarne ziemie mogą tworzyć się z niemal wszystkich utworów macierzystych występujących na niżu, w tym z glin i iłów zastoiskowych, glin zwałowych, pyłów lessowych, iłów trzeciorzędowych, ale też z piasków aluwialnych i fluwioglacjalnych. Rodzaj skały macierzystej, a szczególnie jest uziarnienie, w oczywisty sposób wpływają na produktywność czarnym ziem, na równi z warunkami wodnymi. Czarne ziemie piaskowe odznaczają się wyraźnie mniejsza produktywnością niż czarne ziemie pyłowe i gliniaste.
W Polsce zdecydowana większość czarnych ziem jest w użytkowaniu rolniczym, a pod lasami znajdują się na ogół tylko czarne ziemie zbyt podmokłe, których efektywna melioracja nie jest obecnie możliwa. Najczęściej tworzą one siedliska eutroficznego lasu wilgotnego, rzadziej (piaszczyste) - lasu mieszanego wilgotnego lub lasu świeżego.
W Polsce czarne ziemie zajmują tylko ok. 2% powierzchni. Występują na obszarze całej Polski nizinnej i wyżynnej, a największe ich kontury zidentyfikowano na Równinie Wrocławskiej, na Kujawach, w rejonie Pyrzyc, Błonia-Sochaczewa i Ciechanowa. (Polski)
Uwagi: 29. Kolekcje fotografii obrazujących klasyfikację gleb Polski i świata
Słowa kluczowe "Klasyfikacja gleby"@pl, "Gleba"@pl, "Systematyka gleb"@pl
Klasyfikacja Typ zasobu: zdjęcie
Dyscyplina naukowa: dziedzina nauk o Ziemi (2011)
Grupa docelowa: ogół społeczeństwa
Szkodliwe treści: Nie
Charakterystyka Miejsce powstania: Wrocław
Czas powstania: 2017
Nazwa serii: Gleby Polski
Model skanera lub aparatu fotograficznego: Nikon
Licencja CC BY-SA 4.0
Informacje techniczne Deponujący: Bernard Gałka
Data udostępnienia: 22-03-2018
Kolekcje Kolekcja Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu

Cytowanie

Skopiowano

Cezary Kabała. Czarna ziemia. [zdjęcie] Dostępny w Atlasie Zasobów Otwartej Nauki, https://zasobynauki.pl/zasoby/czarna-ziemia,1104/. Licencja: CC BY-SA 4.0, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode.pl. Data dostępu: 27.07.2025.

Podobne zasoby

Regosols

Cezary Kabała, zdjęcie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, dziedzina nauk o Ziemi (2011)

Gleba bielicowa

Cezary Kabała, zdjęcie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, dziedzina nauk o Ziemi (2011)

Gleba ściółkowa (folisol)

Cezary Kabała, zdjęcie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, dziedzina nauk o Ziemi (2011)

Gleba urbiziemna

Cezary Kabała, zdjęcie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, dziedzina nauk o Ziemi (2011)

Gleba rdzawa

Cezary Kabała, zdjęcie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, dziedzina nauk o Ziemi (2011)

Stagnosols

Cezary Kabała, zdjęcie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, dziedzina nauk o Ziemi (2011)

Zobacz więcej

Informacja o ciasteczkach

Do prawidłowego działania strony oraz analizy statystycznej wykorzystujemy pliki cookies. Szczegółowe informacje dotyczące cookies znajdują się w paragrafie 6 naszej Polityki prywatności. Ustawienia można w każdej chwili zmienić klikając w link "Ustawienia cookies" dostępny w stopce strony.