ZGŁOŚ PROBLEM
ODSYŁACZE
Link do zasobu (portal):
https://zasobynauki.pl/zasoby/czarna-ziemia,1104/Link do zasobu (skrót):
http://zasobynauki.pl/zasoby/1104Link do zasobu (repozytorium):
https://id.e-science.pl/records/1104Metadane zasobu
Tytuł |
Czarna ziemia |
---|---|
Osoby |
Autorzy:
Cezary Kabała
Partner: Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu |
Opis |
Czarne ziemie (CZ) są jednym z kluczowych typów w rzędzie gleb czarnoziemnych (Systematyka Gleb Polski wyd. 6, 2011). Typowa budowa profilu: Ap-A-ACk-Cgg (gleba uprawna). Jedną z dwóch najważniejszych cech czarnych ziem jest głęboki poziom próchniczny, o czarnej lub niemal czarnej barwie (w stanie wilgotnym) wynikającej z dużej zawartości dobrze zhumufikowanej materii organicznej, o dobrze wykształconej strukturze gruzełkowej lub subangularnej wynikającej z dużej aktywności biologicznej gleby, a także bardzo zasobny w zasadowe kationy wymienne i składniki pokarmowe dla roślin. Głębokość poziomu próchnicznego w czarnych ziemiach z reguły jest większa niż głębokość standardowej orki i osiąga 40-50 cm, niekiedy dochodząc do 70 cm i więcej. Poziom próchniczny czarnych ziem spełnia kryteria poziomu diagnostycznego mollic. Drugą najistotniejszą i charakterystyczną cechą czarnych ziem, odróżniającą od czarnoziemów, jest podmokłość i silne oglejenie dolnej (a niekiedy i środkowej) części profilu. Czarne ziemie mogą powstawać w różny sposób, na przykład poprzez (1) osuszenie i głębokie zaoranie osadów pojeziornych, bogatych w materię organiczna i węglany ("geneza bagienna"), (2) osuszenie i głębokie zaoranie płytkich torfów lub murszy w uregulowanych dolinach rzecznych ("geneza błotna"), (3) akumulację deluwiów próchnicznych w wilgotnych zagłębieniach lub u podnóży stoków w terenie falistym, (4) zwilgotnienie klimatu i podniesienie zwierciadła wód gruntowych w glebach ukształtowanych pierwotnie jako czarnoziemy. Niezależnie od genezy, czarne ziemie wymagają częściowego odwodnienia (melioracji) dla zapewnienia właściwych warunków wodnych dla roślin uprawnych. Odpowiednio zmeliorowane czarne ziemie mogą osiągać produktywność właściwą nawet dla I lub II klasy bonitacyjnej. Czarne ziemie zmeliorowane zbyt płytko lub z nieefektywnym systemem odwodnienia mogą być okresowo zbyt podmokłe dla wielu roślin uprawnych, co obniża ich produktywność i powoduje zaliczenie nawet do klas bonitacyjnych IVa-IVb. Czarne ziemie mogą tworzyć się z niemal wszystkich utworów macierzystych występujących na niżu, w tym z glin i iłów zastoiskowych, glin zwałowych, pyłów lessowych, iłów trzeciorzędowych, ale też z piasków aluwialnych i fluwioglacjalnych. Rodzaj skały macierzystej, a szczególnie jest uziarnienie, w oczywisty sposób wpływają na produktywność czarnym ziem, na równi z warunkami wodnymi. Czarne ziemie piaskowe odznaczają się wyraźnie mniejsza produktywnością niż czarne ziemie pyłowe i gliniaste. W Polsce zdecydowana większość czarnych ziem jest w użytkowaniu rolniczym, a pod lasami znajdują się na ogół tylko czarne ziemie zbyt podmokłe, których efektywna melioracja nie jest obecnie możliwa. Najczęściej tworzą one siedliska eutroficznego lasu wilgotnego, rzadziej (piaszczyste) - lasu mieszanego wilgotnego lub lasu świeżego. W Polsce czarne ziemie zajmują tylko ok. 2% powierzchni. Występują na obszarze całej Polski nizinnej i wyżynnej, a największe ich kontury zidentyfikowano na Równinie Wrocławskiej, na Kujawach, w rejonie Pyrzyc, Błonia-Sochaczewa i Ciechanowa. (Polski) Uwagi: 29. Kolekcje fotografii obrazujących klasyfikację gleb Polski i świata |
Słowa kluczowe | "Klasyfikacja gleby"@pl, "Gleba"@pl, "Systematyka gleb"@pl |
Klasyfikacja |
Typ zasobu:
zdjęcie Dyscyplina naukowa: dziedzina nauk o Ziemi (2011) Grupa docelowa: ogół społeczeństwa Szkodliwe treści: Nie |
Charakterystyka |
Miejsce powstania: Wrocław
Czas powstania: 2017 Nazwa serii: Gleby Polski Model skanera lub aparatu fotograficznego: Nikon |
Licencja | CC BY-SA 4.0 |
Informacje techniczne |
Deponujący: Bernard Gałka Data udostępnienia: 22-03-2018 |
Kolekcje | Kolekcja Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu |
Podobne zasoby
Regosols
Cezary Kabała, zdjęcie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, dziedzina nauk o Ziemi (2011)
Gleba bielicowa
Cezary Kabała, zdjęcie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, dziedzina nauk o Ziemi (2011)
Gleba ściółkowa (folisol)
Cezary Kabała, zdjęcie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, dziedzina nauk o Ziemi (2011)
Gleba urbiziemna
Cezary Kabała, zdjęcie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, dziedzina nauk o Ziemi (2011)
Gleba rdzawa
Cezary Kabała, zdjęcie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, dziedzina nauk o Ziemi (2011)
Stagnosols
Cezary Kabała, zdjęcie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, dziedzina nauk o Ziemi (2011)