AZON jest platformą informacyjną, powstaje w ramach projektu "Aktywna platforma informacyjna e-scienceplus.pl". Udostępniamy w nim tysiące zasobów naukowych w otwartym dostępie.

W ramach projektu Atlas Zasobów Otwartej Nauki 2.0 rozwijamy platformę, w której udostępniamy już kilkadziesiąt tysięcy zasobów nauki. Książki, publikacje, czasopisma, materiały dydaktyczne, prezentacje, zdjęcia, skany 3D, pliki audio i wideo, bazy danych i wiele innych...

Skąd biorą się zasoby?

Atlas Zasobów Otwartej Nauki (AZON) udostępnia zasoby nauki w otwartej formie cyfrowej wszystkim zainteresowanym. Zasoby zebrały, przygotowały i udostępniły uczelnie: Politechnika Wrocławska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu i Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu oraz Instytut Badań Systemowych PAN w Warszawie w ramach projektu „Aktywna platforma informacyjna e-scienceplus.pl”. Na platformie zgromadzonych już zostało kilkadziesiąt tysięcy zasobów i ich liczba ciągle rośnie. To książki, czasopisma, artykuły naukowe, skrypty, szkice, zdjęcia, materiały konferencyjne, pliki audio i wideo, modele 3D i wiele innych materiałów naukowych. Od 2020 roku realizujemy projekt „Atlas Zasobów Otwartej Nauki 2.0”, którego celem jest rozwijanie serwisu i poszerzenie go w ciągu dwóch lat o kolejne ponad 20 tys. materiałów, które zdeponuje Politechnika Wrocławska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu oraz Instytut Badań Systemowych PAN w Warszawie.

Jak można używać zasobów?

Zasoby na platformie AZON są udostępniane w duchu idei open data, czyli otwartych danych. Platforma ułatwia dostęp do zbiorów wiedzy specjalistycznej, w tym dotąd niepublikowanej, z różnych dziedzin naukowych. Zasoby mogą być wykorzystywane w dowolnych celach: naukowych, biznesowych czy prywatnych, ale wykorzystanie to musi być zgodne z warunkami otwartych licencji. W platformie znajdują się zarówno zasoby, których można użyć bez ograniczeń (domena publiczna), jak i takie, które wymagają spełnienia pewnych warunków (np. podania autora) lub nie mogą być modyfikowane. Udostępnione zasoby są kompletne, uporządkowane i odczytywalne. Można je przeszukiwać, przeglądać, pobierać, drukować, cytować i w większości dalej rozpowszechniać, wszystko z zachowaniem warunków licencji.

Kto może korzystać z zasobów?

Atlas Zasobów Otwartej Nauki nie wprowadza żadnych ograniczeń w dostępie do zasobów. Każdy użytkownik z dostępem do internetu może z nich skorzystać, przy tym są udostępniane bez opłat i bez wymogu rejestracji. Zasoby na platformie AZON są zintegrowane i dostosowane do najlepszych standardów dostępności. Wszystko po to, aby dla naukowców, studentów, uczniów, przedsiębiorców i innych osób korzystających z platformy, korzystanie z niej było proste, a zasoby łatwe do odnalezienia i ponownego użycia. Dzięki zastosowaniu m.in. transkrypcji, napisów, w tym napisów rozszerzonych, czy też zgodności z wytycznymi WCAG 2.0, Atlas Zasobów Otwartej Nauki przystosowany jest także do potrzeb osób niesłyszących, niewidzących i niedowidzących.

Linked Open Data – dalsze eksplorowanie danych

Zasoby są opisane słowami kluczowymi z własnego słownika platformy AZON oraz zaczerpniętymi ze stosowanych w świecie słowników i tezaurusów, takich jak MESH, GEMET, AgroVoc, CLARIN czy Geonames. Klikając w takie słowo kluczowe można przejść do serwisu słownika, z którego pochodzi, i dowiedzieć się więcej – przeczytać definicję, przykłady użycia, poznać węższe lub szersze pojęcia. Ponadto, każdy zasób w platformie AZON opisany jest zestawem metadanych udostępnianych także w formatach dostosowanych do maszynowego przetwarzania np. RDF czy JSON-LD. Dzięki temu oraz otwartym licencjom, możliwe staje się budowanie własnych narzędzi wokół udostępnionych zasobów, dodawanie do nich nowych informacji i znaczeń, w idei tworzenia sieci semantycznych, pozwalających maszynom widzieć i rozumieć dane tak jak je widzi i rozumie człowiek.

Kto i jak może deponować zasoby w AZONie?

Na platformie AZON swoje prace deponować mogą pracownicy partnerów aktualnie realizowanego projektu AZON 2.0, tj.: Politechniki Wrocławskiej, Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu oraz Instytutu Badań Systemowych PAN w Warszawie. W tym celu muszą zgłosić się do kierowników projektu na swojej uczelni, których nazwiska znajdują się w zakładce „O nas”. Narzędzie do deponowania zasobów znajduje się na stronie https://deponuj.azon.e-science.pl/. Partnerzy projektu AZON ustalają własne zasady udostępniania tego narzędzia. W zależności od typu zasobu oraz partnera, od którego on pochodzi, zgłoszony zasób może podlegać redakcji i recenzji. Po zaakceptowaniu zasób zostaje opublikowany.