Gleba płowa zaciekowa

Widok

Metadane zasobu

Tytuł	Gleba płowa zaciekowa
Osoby	Autorzy: Cezary Kabała Partner: Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Opis	Gleby płowe zaciekowe (PA) należą do rzędu gleb płowoziemnych (Systematyka Gleb Polski wyd. 6, 2011). Typowa budowa profilu: O-A-Eet-E/B-Bt-C (gleba leśna) oraz Ap-Eet-E/B-Bt-C (gleba uprawna). Zróżnicowanie profilu gleb płowych związane jest z procesem przemywania iłu koloidalnego w warunkach odpowiednio wilgotnego klimatu. Górna warstwa gleby jest uboższa we frakcją iłową (eluwium), natomiast pod nią występują warstwy wzbogacone we frakcję ilastą (iluwium). W glebach płowych zaciekowych przejście od poziomu eluwialnego do iluwialnego nie jest wyrównane lub stopniowe, ale nieregularne, z zaciekami (klinami) sięgającymi niekiedy głęboko w obręb poziomu iluwialnego. W profilu gleb płowych zaciekowych wyróżnia się zatem poziom próchniczny (A lub Ap), pod nim - poziom eluwialny (Eet), następnie poziom mieszany E/B i poziom iluwialny (Bt). Poziom Bt musi spełniać kryteria poziomu diagnostycznego argic, to jest w szczególności muszą zostać rozpoznane morfologiczne oznaki wmycia iłu w formie wyściółek ilastych na powierzchniach agregatów strukturalnych lub w kanałach, albo ilastych mostków między ziarnami piasku. Gleby płowe zaciekowe, podobnie jak gleby płowe właściwe tworzą się praktycznie ze wszystkich utworów macierzystych zawierających odpowiednią ilość frakcji ilastej, w tym z glin zwałowych, pyłów wszelkiej genezy (przede wszystkim lessów), glin wietrzeniowych i stokowych, iłów a nawet z piasków zwałowych. Częsta cecha tych gleb jest powierzchniowe spiaszczenie, to jest obecność warstw piaskowych płytko podścielonych gliną lub pyłem. Gleby płowe zaciekowe mają podobne właściwości powietrzno-wodne i podobną zasobność w składniki jak analogiczne gleby płowe właściwe, wytworzone z utworów o podobnym uziarnieniu. Gliniaste lub pyłowe uziarnienie, gwarantujące dużą retencję wody oraz dobrą dostępność wody dla roślin, w połączeniu z wysoką zawartością kationów zasadowych, czynią gleby płowe zaciekowe jednymi z bardziej wartościowych siedlisk dla produkcji rolniczej oraz dla leśnictwa, mimo powierzchniowego odmycia części frakcji ilastej. Umiarkowanie ciepły i umiarkowanie wilgotny klimat oraz lasy liściaste i mieszane porastające w stanie naturalnym obszar Europy Środkowej sprzyjały procesom eluwiacji/iluwiacji iłu, toteż gleby płowe zaciekowe należą do najpowszechniej występujących gleb w Polsce. Występują we wszystkich krainach geograficznych Polski, z wyjątkiem wyższych partii górskich. Ich udział w pokrycie glebowej kraju jest znaczny, ale dotychczas nie oszacowany precyzyjnie (łączny udział gleb płowoziemnych szacowany jest na przynajmniej 45%). Jako gleby o wysokiej lub średniej przydatności rolniczej, gleby płowe zaciekowe w zdecydowanej większości zostały zajęte pod uprawy rolnicze i tylko niektóre z nich pozostały pod roślinnością leśną. Jako gleby leśne, tworzą wartościowe siedliska lasowe, rzadziej lasu mieszanego (w przypadku głębokiego spiaszczenia warstw powierzchniowych), najczęściej świeżego. (Polski) Uwagi: 29. Kolekcje fotografii obrazujących klasyfikację gleb Polski i świata
Słowa kluczowe	"Klasyfikacja gleby"@pl, "Gleba"@pl, "Systematyka gleb"@pl
Klasyfikacja	Typ zasobu: zdjęcie Dyscyplina naukowa: dziedzina nauk o Ziemi (2011) Grupa docelowa: ogół społeczeństwa Szkodliwe treści: Nie
Charakterystyka	Miejsce powstania: Wrocław Czas powstania: 2017 Nazwa serii: Gleby Polski Model skanera lub aparatu fotograficznego: Nikon
Licencja	CC BY-SA 4.0
Informacje techniczne	Deponujący: Bernard Gałka Data udostępnienia: 22-03-2018
Kolekcje	Kolekcja Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu

Cytowanie

Skopiowano

Cezary Kabała. Gleba płowa zaciekowa. [zdjęcie] Dostępny w Atlasie Zasobów Otwartej Nauki, https://zasobynauki.pl/zasoby/gleba-plowa-zaciekowa,1100/. Licencja: CC BY-SA 4.0, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode.pl. Data dostępu: 20.07.2025.